Του Β.Κ.
Η συστημικώς επιβαλλόμενη αισθητική, η αισθητική των διαφημίσεων, της κινοζεποιημένης τέχνης και των παραγώγων σκουπιδιών των υαλοπωλείων, οδηγεί το σημερινό υποκείμενο σε ένα τεράστιο εσωτερικό έλλειμμα, ένα έλλειμμα που χωρίς την ουσιαστική και πραγματική τέχνη δεν θα μπορούσε να πληρωθεί. Το έλλειμμα αυτό έχει πολλές προεκτάσεις και έχει να κάνει με τις συνολικές καταβολές που δέχεται το υποκείμενο, όπως αυτές πηγάζουν από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους την παιδεία, το θρήσκευμα, το στρατό αλλά και τις πολυεθνικές, τα ολιγοπώλια και τις ΜΚΟ, με τις αντίστοιχες νόρμες που αναπαράγουν.
Η λειτουργία της πραγματικής τέχνης δεν είναι μόνο ανατατική, δεν προκαλεί διέγερση των αισθήσεων είναι κάτι πολύ παραπάνω, είναι μία απεικόνιση της πραγματικότητας παραλλαγμένη και εμποτισμένη με τις ενέργειες και τη δυναμική του καλλιτέχνη, η μεταφορά αυτή των ενεργειών ενός συμπαντικού ρεύματος που σε διαπερνά και επικονιάζει μικρές ,μικρές πυρκαγιές και παράλληλα σε εισάγει σε μία συνολική αποτίμηση καθώς πλέκεις μία διαλεκτική σχέση με το έργο.
Η τέχνη η ουσιαστική τέχνη πρέπει να ιδωθεί ως ένα δυναμικώς εξελισσόμενο σύστημα, ένα σύστημα με τους δικούς του εσωτερικούς κανόνες λειτουργίας, ένα σύστημα φύσει μονωμένο αλλά θέσει απόλυτα ανοιχτό και διαλεκτικό. Το καλλιτεχνικό στιγμιαίο, η σύλληψη και τέλος η απεικόνιση είναι μία διαδικασία καθαρά άυλη, το ζήτημα έγκειται στο καταπόσο είμαστε ως κοινωνικές διαθετικὀτητες έτοιμοι όχι να ερμηνεύσουμε αλλά να δεχτούμε τη σύγχρονη τέχνη και δεν κάνω λόγο για τα στατικά Happenings της Αμπράμοβιτς, ούτε για τα διαμαντένια κρανία του Ντάμιεν Χέρστ.
Το θέμα όμως σηκώνει και περισσότερη ανάλυση, πώς τελικά το άυλο είναι αυτό που θα καθορίσει και το υλικό; , πώς οι ισορροπίες του καλλιτέχνη ως ένα βαθμό και η αντανάκλαση του εσωτερικού του κόσμου θα λάβουν σάρκα και οστά; και τέλος πώς η διαλεκτική σχέση που θα πλέξει το έργο από μεριάς παραλήπτη θα οδηγήσει το υποκείμενο σε μία σειρά σκέψεων και συναισθημάτων;
Όλα είναι θέμα δυναμικής, μίας δυναμικής όμως με όρους και προϋποθέσεις, μίας γενικής νόας πάνω στο τι θεωρούμε ως ωραίο, αλλά και του επιβαλλόμενου ως ωραίου και τεχνήματος από τις πολυεθνικές. Εάν σε προηγούμενό μου κείμενο μίλησα για πόλεμο μεταξύ ουσιαστικής και κινεζοποιημένης τέχνης τώρα θα θέσω τους όρους με τους οποίους διεξάγεται ο πόλεμος υπό μία άλλου τύπου σκοπιά, λοιπόν έχουμε και λέμε.
Η κινεζοποιημένη τέχνη ή η μακάβρια τέχνη της Αμπράμοβιτς και του Χερστ, έχουν έναν ολόκληρο μηχανισμό που τους στηρίζει, ένα πλήθος επιμελητών και συνεργατών που βασιζόμενοι σε μία μετά σημειωτική, μία μετα σημειωτική που έχει σκιαγραφήσει πλήρως το λοβοτομημένο υποκείμενο προσπαθεί και τελικά καταφέρνει να επιβληθεί λόγω όχι μόνο της πόσοτητας, αλλά και κατά την κατ αυτούς ποιότητα, και σε μία πιο προωθημένη ανάλυση, ομοιάζει με ένα σύστημα που αναπαράγει ποσοτικώς αντανακλάσεις του εαυτού του, και η ποσοτική συσσώρευση των αυτιστικών αυτών αντανακλάσεων παρασύρει και το λοβοτομημένο υποκείμενο που δεν μπορεί να προβάλλει άλλη εικόνα πέραν του στατικού παρόντος και του εαυτού, καθώς και στις σχέσεις τις οποίες δομεί με τον μικρόκοσμό του κυριαρχεί ο ολοκληρωτισμός και ο ευνουχισμός, ακόμη και από την παιδική ηλικία. Άρα κάνουμε λόγο για έναν ταυτιζόμενο αυτισμό, έναν αυτισμό με όρους δυναμικούς και καθαρά άυλους, καθώς το μέσο δηλαδή το έργο ουσιαστικά δεν παρεμβάλλεται και έτσι έχουμε ένα υποκείμενο και ένα δεύτερο υποκείμενο, από τη μία την πολυεθνική και από την άλλη τον παραλήπτη.
Συνεπώς αναφέρομαι σε μία ανταλλαγή ενέργειας, όχι της ενέργειας της ουσιαστικής τέχνης αλλά της ενέργειας που το σύστημα θέλει να προωθήσει, και η παραπάνω παρατήρηση έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς καταργούνται σχέσεις, σχέσεις διαλόγου και όταν καταργούνται και οι σχέσεις διαλόγου και έχουμε μία μονόπλευρη προβολή και μία ροή τότε προκύπτει και ένα άμεσο δημοκρατικό έλλειμμα και το υποκείμενο συνεχίζει την ίδια πορεία προς την παθητικότητα.
Αν έχει κάτι καταφέρει ο καπιταλισμός σήμερα είναι καθαρά αυτό, το πώς φαντάζεται και αναπαράγει τις λεγόμενες φαντασιακές σημασίες που έχει γίνει λόγος εκτενώς στο φαντασιακό μανιφέστο, αλλά δεν είναι μόνο η φαντασιακές σημασίες είναι και η ανταλλαγή ενεργειών και προτύπων, είναι εν τέλει η καθαρά ιδεαλιστική και φαντασιακή πραγμάτωση της ουσίας του συστήματος, ο καπιταλισμός πλέον δεν παράγει ύλη απλώς διαστρεβλώνει και παραποιεί επιμέρους νόρμες, την αναδιαπραγματεύεται και τέλος τις επαναφέρει πίσω στις διαθετικότητες με ένα τρόπο πλήρως απομαγευμένο και αντιδιαλεκτικό.
Ο καπιταλισμός, μπορεί να περνά δομική κρίση υπερσυσσώρευσης που εξελίχθηκε σε χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά οδηγείται νομοτελειακά σε ένα νέο στάδιο, που απέχει πολύ από τις αναλύσεις περί αυτοκρατορίας, ιμπεριαλισμού ή ούλτρα ιμπεριαλισμού, ο καπιταλισμός παίζει το τελευταίο του χαρτί, αναπαράγει την ιδεαλιστική του φύση, και όσο καταφέρνει και αναστοχάζεται και ελίσσεται τόσο θα συνεχίζει να αναπτύσσεται, δεν υπάρχει κανένα οικονομικό ισοδύναμο, δεν υπάρχει ίσως και πραγματική ροή χρήματος αν αναλογιστούμε την ομολογιακή και χρηματιστηριακή οικονομία, δεν τίθενται πλεόν όροι ανάπτυξης και επέκτασης ή λεηλασίας της φύσης, κάποτε θα τελειώσουν και αυτά τα αποθέματα, θα διαρραγούν όμως οι σχέσεις, θα περαιωθεί η αντίθεση μεταξύ συγκέντρωσης του πλούτου σε λίγα χέρια και της παράλληλης μη κοινωνικοποίησης ή ο καπιταλισμός θα συνεχίσει να αναπαράγει επιμέρους προβολές τους εαυτού του και της πραγματικής του φύσης και να έχουμε και τους αντίστοιχους πλέον υλιστικούς φαινοτύπους και ενέργειες;
Έχω αναλύσει εις βάθος σε προηγούμενα κείμενά μου το περιεχόμενο της φαντασίας του καπιταλισμού με την απομάγευση του ριζικά σημασιακού, τις φαντασιακές σημασίες( σύμβολα) αλλά και τους ανθρωπολογικούς τύπους.
Τα συμπεράσματα πολύ συνοπτικά είναι τα εξής: Ο καπιταλισμός έχει ιδεαλιστικό πυρήνα και υλιστικό φαινότυπο, η φαντασία του ανατροφοδοτείται από τα προτάγματα που θέτουν οι διαθετικότητες κατά τους κοινωνικούς αγώνες, ο καπιταλισμός τα επεξεργάζεται και τα επαναφέρει πίσω στις διαθετικότητες με τρόπο εύπεπτο και οικείο, η επαναστατική αντιοντολογία που προκύπτει έγκειται στο ζήτημα του πως οι κοινωνικές διαθετικότητες θα μπορέσουν να ξεπεράσουν τη φαντασία της άρχουσας τάξης και το κοινωνικώς προσδιοριζόμενο πρόταγμα να επιστρέψει σε αυτές χωρίς τη διαστρέβλωση της καπιταλιστικής επικυριαρχίας.
Ο σημερινός καπιταλισμός βασίζεται σε ένα μείγμα παλαιών αλλά και σύγχρονων τακτικών και αναλύω. Παρατηρούμε πως έχουμε σε μεγαλύτερο βαθμό ολοκληρώσεις οι ολοκληρώσεις αυτές είτε στρατιωτικής φύσεως (ΝΑΤΟ), είτε οικονομικής-πολιτικής (Ε.Ε.) διέπονται από όρους που είχαμε σε πρωιμότερα στάδια του καπιταλισμού, δηλαδή ενώ προχωρά η ολοκλήρωση δεν έχουμε και την αντίστοιχη οικονομική ισομέρεια, οι επιμέρους εθνικές τάξεις συνεχίζουν να ασκούν την επιρροή τους και ως ένα σημείο το πράγμα αποκτά χαρακτήρα ενός εθνικομονοπωλιακού ανταγωνισμού ή ενός καρτέλ των ισχυρών, και αυτό γίνεται φανερό με τη συνεργασία Μέρκελ και Σαρκοζύ, βέβαια δεν ξέρουμε την τροπή των πραγμάτων εφόσον επικράτησε ο Ολλάντ.
Πέραν των ολοκληρώσεων βλέπουμε πως το σύστημα από την άλλη πλέκει ένα χαοτικό μόρφωμα, οικονομικό μόρφωμα με ανυπαρξία σαφούς κέντρου, είναι ως ένα βαθμό το τέλος του λεγόμενου μητροπολιτικού καπιταλισμού. Και από αυτό το μόρφωμα αναδύονται νέες μορφές άσκησης εξουσίας και οικονομικού ελέγχου όπως το ΔΝΤ, η ΕΚΤ, αλλά και οίκοι αξιολόγησης που εγγυώνται την δανειοληπτική ικανότητα μίας χώρας, αλλά και την σταθερότητα και αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ο καπιταλισμός προσπαθεί να ισοσκελίσει προϋπολογισμούς και να επαναφέρει μία χρηματοπιστωτική σταθερότητα αρχικά αλλά και να υπερβεί την παρούσα κρίση χρέους που μαστίζει όχι μόνο την Ε.Ε αλλά και τις Η.Π.Α., αυτό ως ένα βαθμό καλύπτεται από μίας μορφής κρατικού παρεμβατισμού ενός νέο κενσιανισμού, που παρέχει ρευστότητα στον τραπεζικό τομέα και ασκεί ενός βαθμού έλεγχο και από την άλλη με τις περιφερικές πολεμικές συρράξεις που και αυτές αποκτούν νέο χαρακτήρα, αυτόν του ειρηνευτικού πολέμου και της εθνικής κυριαρχίας.
Οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις φαίνεται να απαλύνουν καθώς οι πολυπλοκότητα, δεν κρατά ακριβώς τις ισορροπίες καθώς η ροή κεφαλαίων πλέον διαχέεται προς όλες τις υπερδυνάμεις και σχηματίζει ένα μικτό σύστημα, επιμέρους συστηματικής ισχύος.
Πέραν των παραπάνω αναλύσεων που πολλοί έχουν επεξεργαστεί, θα επιχειρήσω να δώσω μία άλλου τύπου ανάλυση πάνω στο περιεχόμενο που αποκτά ο σύγχρονος καπιταλισμός.
Οι επιμέρους κρατικές δομές και τα αντίστοιχα οικονομικά και πολιτικά παράγωγα αποτελούν μοναδιαία σημεία ενός σπειράματος, τα μοναδιαία αυτά σημεία τανύουν και μετατοπίζουν το κέντρο του σπειράματος στην αρχή ενός νέου. Οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις ουσιαστικά είναι οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν και τις μεγαλύτερου βαθμού ποσοτικές και ποιοτικές μεταβολές στην ισορροπία του συστήματος, αλλά και η ανισομέρεια και οι αντιθέσεις μεταξύ των αστικών τάξεων προκαλούν και αυτές με τη σειρά τους μεταβολές οι οποίες είναι εξαρτώμενες από τη συμμετοχή τους στις ολοκληρώσεις και του βαθμού που συμμετέχουν στις ολοκληρώσεις.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν παρά μία ανάλυση πάνω στο φαινότυπο του καπιταλισμού, δεν αγγίζουν την πραγματική ρίζα του κακού, παρ όλες τις αντιθέσεις και τις αντιστάσεις που προκύπτουν από τη νέα μορφή του καπιταλισμού.
Ο καπιταλισμός πλέον αναπαράγει πολλαπλές εικονικές πραγματικότητες, πραγματικότητες οι οποίες έχουν τη βάση σε όλες τις παραπάνω δομές που ανέπτυξα παραπάνω, αλλά όσο οι αντιστάσεις αυξάνουν τόσο το σύστημα θα συνεχίζει να αναστοχάζεται επί των φαινοτύπων, των εικονικών πραγματικοτήτων που αποτελούν και την ουσία την ίδια τη φύση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, που όπως έχω αναπτύξει έχει ιδεαλιστικό πυρήνα.
Αλλά ας συνεχίσουμε λίγο την ανάλυση πάνω στο περιεχόμενο της φαντασίας του καπιταλισμού, οι πλασματικές ανάγκες που προωθεί το σύστημα μέσω των ιδεολογικών του μηχανισμών αλλά και νέων μορφών άσκησης επιρροής όπως οι ΜΚΟ, έχουν πλέον εμποτιστεί γερά στη μαζική ψυχολογία της δύσης, αλλά και της αναπτυγμένης ανατολής, οι ανάγκες αυτές δεν προκύπτουν εξ αποκαλύψεως, είναι η αναδιαπραγμάτευση και η πλήρωση της κοινωνικής αντίδρασης και των προταγμάτων που θέτουν οι διαθετικότητες , αλλά δεν είναι μόνο αυτό είναι και κάτι παραπάνω, ο καπιταλισμός αποκτά και ένα χαρακτήρα που υλοποιεί απωθημένα και φαντασιώσεις μέσω της προπαγάνδας, φαντασιώσεις οι οποίες προκύπτουν από τον ίδιο ως ένα βαθμό, δηλαδή έχουμε μία αναπροβολή της εικόνας του, η εικονική πραγματικότητα του σημερινού καπιταλισμού, δεν προϋποθέτει μέσα, μπορεί κάλλιστα αυτό να επιτευχθεί μέσω των συστημάτων κοινωνικής δυκτύωσης, και δεν μιλώ μόνο για το Facebook, το twitter και το google+, αλλά των σύγχρονων ιντερνετικών κολοσσών που αρμενίζουν στον κυβερνοχώρο, και βοηθούν και αυτοί στην εικονική ροή των κεφαλαίων.
Άρα μιλάμε από τη μία για ένα χαοτικό πλέγμα κεφαλαίου με τους κανόνες λειτουργίας της σπειραματικής θεωρίας που οι γενικοί νόμοι, έχουν διατυπωθεί από εμένα στο παρελθόν και από την άλλη για μία δεξαμενή ανυπαρξίας ύλης του καπιταλισμού, ένα χωνευτήρι που επεξεργάζεται από την κρατούσα τέχνη μέχρι και τις νέες τάσεις στην εκπαίδευση, την ψηφιακή κοινωνία κλπ. και τελικά αναστοχάζεται και επιστρέφει πίσω στις διαθετικότητες, πρώτον την πρωτόλεια ιδέα και πρόταγμα που τίθεται καθ ευατόν, δεύτερον το εικονικό πρόταγμα που πλασάρει το σύστημα, και τρίτον και τελευταίο τη μίξη και την αναπροσαρμογή της ριζοσπαστικότητας των δύο παραπάνω προταγμάτων.
Οι καπιταλιστικές αντιφάσεις δεν προκύπτουν μόνο μέσω της υπερπέκτασης, της λεηλασίας της φύσης και των φυσικών πόρων, δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, αλλά και των διαστικών αντιθέσεων, κύρια παράμετρος κρίσης είναι το γεγονός ότι πλέον το σύστημα, ο καπιταλισμός δεν έχει άλλες εφεδρείες από εικονικής άποψης και έχει φτάσει πλέον και υλοποιεί τον ιδεαλιστικό του πυρήνα, μιλάμε δηλαδή για έναν οργανισμό όχι απλώς σε αποσύνθεση αλλά για έναν αυτιστικό και παράφρονα καπιταλισμό που ξεπουλά τα τελευταία του ψυχικά αποθέματα στο διάβολο.
Ο Καρλ Μαρξ υποστήριξε πως η ηθική που επικρατεί στα μέσα παραγωγής αντανακλά και στις κοινωνικές σχέσεις και δομές, σε μία προέκταση των λεγομένων του Μαρξ θα υποστηρίξω πως όχι μόνο η ηθική αλλά και η ψυχολογία και η φύση των μέσων παραγωγής αντανακλά στη μαζική ψυχολογία.
Σε προηγούμενα κείμενά μου μίλησα για αναπαραγωγή της ιδεαλιστικής φύσης του καπιταλισμού αλλά και για την ενσάρκωση των συστημικώς και κοινωνικώς προερχόμενων απωθημένων και φαντασιώσεων, στο κείμενό μου αυτό θα προσπαθήσω να αναλύσω και να ανατάμω την ψυχολογία των καπιταλιστικών μέσων παραγωγής και να συνεχίσω την εργασία μου πάνω στο νέο στάδιο ανάπτυξης και κρίσης του καπιταλισμού. Μα θα μου πείτε πως τα μέσα παραγωγής κάτι το υλικό έχουν ψυχολογία, και θα σας απαντήσω πως και φυσικά καθώς εξαρτώνται κυρίως από τρεις πολύ βασικούς παράγοντες, πρώτον τη φύση του συστήματος παραγωγής , δεύτερον από τις κοινωνικό-οικονομικές δομές του συστήματος και τρίτον από το βαθμό ανάπτυξης των μέσων παραγωγής.
Στο διάβα της ιστορίας τα μέσα παραγωγής άλλαξαν πολλές εκφάνσεις, αλλά και αναπύχθηκαν παράλληλες οικονομικές θεωρίες που καθόριζαν και τη φύση των μέσων παραγωγής, θα επισημάνω κυρίως και πολύ χοντρικά τις μεγάλες τομές οι οποίες συντελέστηκαν, η πρώτη μεγάλη τομή παρατηρείται κατά την μεταβολή του συστήματος παραγωγής από προκαπιταλιστικό σε καπιταλιστικό κάπου στα 1500, όταν δηλαδή έχουμε τη μετάβαση από το ελεύθερο εμπόριο, στην κρατική πλέον αποικιοκρατία, η δεύτερη τομή προσδιορίζεται ταυτόχρονα με τη βιομηχανική επανάσταση όταν έχουμε πλέον την εισαγωγή των μηχανών σε ευρύτερη κλίμακα, αλλά και τις αντίστοιχες υποδομές, είτε στα μέσα παραγωγής όπως η ατμομηχανή είτε στις μεταφορές, και σαφώς την δεύτερη αστικοποίηση, η τρίτη κατά τη γραμμή παραγωγής του taylor, σε συνδυασμό με το φορντικό μοντέλο στο μισθολόγιο, και την οικονομική θεωρία του Κέϋνς , που συνολικά τα τρία αποτελούν την λεγόμενη πολιτική του new deal, του Ρούζβελτ και τέλος το τογιοτικό μοντέλο παραγωγής με την πληροφορικοποίηση και την αυτοματοποίηση καθώς και την διαμερισματοποίση των εργοστασίων σε μικρότερες υπομονάδες που εν πολλοίς αποτελεί και τη σημερινή μορφή παραγωγής με βασική θεωρητική κατεύθυνση των νεοφιλελευθερισμό και την ελεύθερη αγορά.
Η ψυχολογία, όπως προλόγισα είναι εξαρτώμενη από τρεις παράγοντες, ας αναλύσουμε τον καθένα ξεχωριστά με βάση το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο που ανέπτυξα παραπάνω.
Η φύση του συστήματος, στη μετάβαση από την προκαπιταλιστική κοινωνία στην καπιταλιστική έχουμε έναν νεοσχηματιζόμενο καπιταλισμό με καθαρά υλιστική φύση, υπάρχουν σαφείς νομισματικές και εμπορικές ισοτιμίες που αποτυπώνονται στην πραγματική οικονομία, στις κοινωνικό-οικονομικές δομές παρατηρείται η ανάπτυξη της πρώτης αστικής τάξης των μεγαλεμπόρων καθώς το φεουλαδικό σύστημα λόγω ενδογενών αντιθέσεων άρχισε να εκπίπτει, εξάντλησε σε μεγάλο βαθμό τις παραγωγικές του δυνατότητες και έπρεπε να υπάρξει μία εξαλλαγή, από ένα σημείο και πέρα άρχισε και το πρώτο αποικιοκρατικό κίνημα λόγω τις έλλειψης πρώτων υλών αλλά και του εμπορίου χρυσού, πολύτιμων λίθων και μπαχαρικών, ο βαθμός ανάπτυξης είναι σχετικά μικρός, αλλά παρουσιάζει όλο και μεγαλύτερη αύξηση. Η ψυχολογία των μέσων παραγωγής που προκύπτει, είναι η εξής, ο βρεφικός καπιταλισμός, αρχίζει να αναπτύσσεται και κατά την ανάπτυξή του παρουσιάζονται και τα πρώτα σημάδια της σχιζοειδούς προσωπικότητάς του, οι ενδογενείς αντιθέσεις, αλλά και η έλλειψη πόρων, που σηματοδοτούν ευρείες αλλαγές που μας οδήγησαν στη δεύτερη τομή την βιομηχανική επανάσταση.
Κατά τη βιομηχανική επανάσταση, συντελούνται κοσμοϊστορικές αλλαγές και στη φύση του καπιταλισμού, καθώς ξεπερνά το βρεφικό του στάδιο και οι ρυθμοί ανάπτυξής είναι πλέον μεγάλοι, στο σημείο αυτό αρχίζει και κάνει την εμφάνισή του και η προ-ιδεαλιστική του φύση, καθώς κατά τη μετάβαση έχουμε και την πρώτη εισαγωγή πολυμετοχικής εταιρίας στο Άμστερνταμ, αλλά η φύση δεν είναι καθαρά ιδεαλιστική, υπάρχουν ακόμα τα ισοζύγια και τα οικονομικά αντισταθμίσματα που αντανακλούν στην πραγματική οικονομία, από πλευράς κοινωνικό-οικονομικών δομών, .έχουμε και την δεύτερη αστικοποίηση, οι εργάτες γης γίνονται πλέον, εργάτες στα εργοστάσια και στα έργα υποδομής και δημιουργείται η τάξη των βιομηχάνων και των μεγαλοκεφαλαιούχων που ως ένα βαθμό, .έχουμε και μία μετάθεση από τους κεφαλαιούχους του πρώιμου καπιταλισμού στους κεφαλαιούχους της βιομηχανικής επανάστασης. Ο βαθμός ανάπτυξης είναι θετικά ανοδικός, και τα μέσα παραγωγής αναπτύσσονται ταχύτατα, αλλά τα σημάδια της εξελισσόμενης ψύχωσης των μέσων παραγωγής εντείνoνται καθώς έχουμε και την ανάπτυξη, μεγαλύτερες ανάγκες σε πρώτες ύλες, μεγαλύτερη παραγωγή νέων αγαθών, μεγαλύτερη ζήτηση με τις οικονομικές θεωρίες του Άνταμ Σμιθ να κυριαρχούν στη ψυχολογία των μέσων, οι αλλάγές αυτές φέρνουν και την όξυνση των ενδογενών αντιθέσεων σε μεγαλύτερη κλίμακα και έτσι έχουμε ένα δεύτερο αποικιοκρατικό κίνημα, με διαφορετικά χαρακτηριστικά από το πρώτο, ενώ το πρώτο χαρακτηριζόταν από μαζικές γενοκτονίες των γηγενών πληθυσμών και από την άκρατη λεηλασία της φύσης, εδώ γίνεται μία προσπάθεια μεταφοράς των δομών και των παραγωγικών σχέσεων στους γηγενείς πληθυσμούς, και έχουμε και την βίαιη προσαρμογή του Αφρικανού ή του Λατινοαμερικάνου σε προλετάριο. Η βίαιη αυτή επιβολή καθορισμένου ανθρωπολογικού τύπου έφερε και τις αντίστοιχες εξελίξεις που θα αναλυθούν παρακάτω.
Στην οικονομική πολιτική του new deal, έχουμε πλέον χαρακτηριστικά της καθαρής ιδεαλιστικής φύσης του καπιταλισμού, η χρηματιστηριακή οικονομία στο έπακρο και μετά από μία γερή δομική κρίση, την κρίση του 29, η πολιτική οικονομικής παλινόρθωσης της Αμερικής φέρνει αποτελέσματα και συμβάλλει κατά πολύ στη δημιουργία της σύγχρονης Αμερικανικής αυτοκρατορίας. Το εργατικό δυναμικό αρχίζει και εξειδικεύεται και έχουμε και την παράλληλη άνθιση της τεχνοεπιστήμης με πλήθος πατεντών και πνευματικών διακαιωμάτων. Βέβαια στην Ευρώπη δεν έχουμε την αντίστοιχη οικονομική πολιτική και τα πράγματα οδηγούν στο Β παγκόσμιο πόλεμο και την άνοδο του φασισμού. Οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες είναι άρδην διαφορετικές σε Αμερική και Ευρώπη και χαρακτηρίζονται από μίαν τρομακτική ανισομέρεια,η ανισομέρεια αυτή οδηγεί στην καταστροφή παραγωγικών μέσων, υποδομών που ως ένα βαθμό καλύφτηκαν έπειτα, με το σχέδιο Μάρσαλ και τη αύξηση του Αμερικανικού παρεμβατισμού. Η ψυχολογία των μέσων παραγωγής παρουσιάζει και αυτή πλέον μία διπολικότητα και η ψύχωση μετατρέπεται σε μανιοκατάθλιψη καθώς έχουμε ένα κατακερματισμένο σε δύο στρατόπεδα πλεόν κόσμο αυτόν της Αμερικής και αυτόν της ΕΣΣΔ.
Στο σήμερα, έχουμε μία οικονομική κρίση του καπιταλισμού, με αρχική μορφή δομικής κρίσης υπερσυσσώρευσης που κατέληξε σε κρίση χρέους, το οικονομικό και κοινωνικό μόρφωμα που ονομάστηκε νεοφιλελευθερισμός, δείχνει πως καταρρέει, η οικονομία καθαρά εικονική με ένα χαοτικό πλέγμα κεφαλαίου και πολυεθνικών πολυκλαδικών μονοπωλίων, χωρίς την ύπαρξη σαφούς κέντρου, η φύση του συστήματος μετά-ιδεαλιστική, σε σημείο πλέον που κάθε προσπάθεια επέκτασης και παλινόρθωσης φαντάζει επιστημονική φαντασία, καθώς εξαντλούνται σταδιακά οι πλουτοπαραγωγικές δυνάμεις και υποδομές, ο καπιταλισμός, όπως έχω αναπτύξει στα τρία τελευταία μου κείμενα, αναπαράγει πλέον τη φύση του, τη μετά-ιδεαλιστική του φύση, και προσπαθεί μέσω αυτοπροβολών να ευσταθήσει, παράγοντας πλέον όλο και περισσότερο άυλη εργασία, μία εργασία της πληροφορικής και του κυβερνοχώρου, η διπολικότη τα έχει μετατραπεί σε αυτισμό και κρίση προσωπικότητας, καθώς δεν υπάρχει πλέον κανένα σημείο αναφοράς, κανένα σαφές κέντρο, παρά μία εικονική ροή κεφαλαίων αλλά και μία πραγματική εργατικού δυναμικού που δεν βρίσκει ανταπόκριση.
Κάποιοι στις αρχές της δεκαετίας του 90 κάναν λόγο για το τέλος της ιστορίας, έχουν πολλάκις διαψευσθεί, μετά και την αναπαραγωγή της φύσης του καπιταλισμού άραγε τι θα του απομείνει, μία επέκταση προς άλλους πλανήτες;, μία παγκόσμια κυβέρνηση; ή τελικά αφουγκραζόμαστε τον επιθανάτιο ρόγχο του καπιταλισμού, ως τρόπο παραγωγής;
Το σύστημα αποτελείται από ένα σύνολο αρνητικών γραμμικών συσχετίσεων. Οι αρνητικές αυτές συσχετίσεις ουσιαστικά συντελούν στο να υπάρξει η δυναμική σύναψη μεταξύ των αδιαφοροποίητων στοιχείων του πυρήνα, διαγράφουν μία πτωτική πορεία και κατά την κατάβαση επεξεργάζονται και μεταστοιχειώνουν τη φύση των συστατικών του πυρήνα, όταν πλέον πραγματοποιηθεί η δυναμική σύναψη που είναι άμεσα εξαρτώμενη από την αρνητική γραμμική συσχέτιση τότε το παράγωγο θα έχει πάρει και την τελική του μορφή.
Το χαοτικό πλέγμα του κεφαλαίου βασίζεται πάνω σε αυτή την πολύ βασική αρχή, προσπαθεί μέσω της δυναμικής να συνυπολογίσει τις αστάθειες που προκύπτουν λόγω της ανισομέρειας των αγορών και να συσχετίσει γραμμικά την ανισομέρεια, όμως κατά την γραμμική αρνητική συσχέτιση με βάση τη διαδικασία που περιέγραψα παραπάνω γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το πως θα κινηθούν και τα υπόλοιπα εικονικά κεφάλαια, καθώς έχει ήδη κατηγοριοποιήσει και κατατάξει τους αδύναμους κρίκους της αλυσίδας, ή μάλλον του πλέγματος του κεφαλαίου.
Ας υποθέσουμε πως έχουμε δύο παίκτες, δύο παίκτες μέσα στο χαοτικό πλέγμα του κεφαλαίου, και ένα πεπερασμένο αριθμό κινήσεων και δράσεων, βέβαια οι δράσεις αυτές τις περισσότερες φορές είναι συνεργικές ή εκθετικές , αλλά ας υποθέσουμε πως είναι πεπερασμένες. Το ποίος θα επικρατήσει δεν είναι θέμα τυχαιότητας υπάρχουν οι κανόνες που ρυθμίζουν το παιχνίδι, αλλά υπάρχουν και οι υπολογισμοί στους οποίους θα προβούν οι δύο παίκτες, νικητής θα είναι αυτός που θα καταφέρει να προβλέψει την αρνητική συσχέτιση των ενεργειών του άλλου παίκτη, όχι τα τρωτά του σημεία, αλλά τους λανθασμένους χειρισμούς βάσει πιθανοτήτων, με λίγα λόγια σε όσες περισσότερες αρνητικές συσχετίσεις θα προβεί ο ένας από τους δύο, θα καταφέρει να έχει και την ανάλογη αύξηση των ποσοστών νίκης.
Το νέο στάδιο ανάπτυξης του καπιταλισμού βασίζεται πάνω σε αυτές τις αρχές, δεν έχει καταφέρει όμως να διαχειριστεί το σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο την τύχη, αλλά και το ποσοστό σφάλματος των υπολογισμών των αρνητικών γραμμικών συσχετίσεων, και όσο το ποσοστό σφάλματος αυξάνει τόσο και οι αστάθειες που θα παρουσιάζονται θα είναι μεγαλύτερες, για το λόγο ότι τα παράγωγα που θα προκύπτουν από τους υπολογισμούς, πάντα μέσα στον μετά-ιδεαλιστικό πυρήνα του σημερινού συστήματος δεν θα έχουν την προβλεπόμενη φύση και ανάδραση.
Άρα κατά την αναπαραγωγή της φύσης του ο σημερινός καπιταλισμός, παίζει αρχικά μεν με ίσους όρους, αλλά πάντα θα υπάρχει και ο παράγοντας του ρίσκου, εν τέλει χωλαίνει κατά τη διαδικασία της αναπαραγωγής, καθώς η επιμέρους εικόνα του παιχνιδιού που προκύπτει, είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη, και χρειάζεται να αναστοχάζεται κάθε ώρα και στιγμή, αλλά για να μπορέσει να γίνει αυτό προσπαθεί να θέσει ό ίδιος τους κανόνες και τους όρους του παιχνιδιού, και αυτό αντανακλά και πάνω στον τρόπο παραγωγής αλλά και στους λεγόμενους φαινοτύπους του, τις εκφάνσεις του, που όπως πολλάκις έχω αναπτύξει είναι υλιστικές.
Και εξηγούμε, το αν σήμερα καταρρέει ο μητροπολιτικός καπιταλισμός, και το τογιοτικό μοντέλο παραγωγής με τη διαμερισματοποίηση των εργοστασίων σε μικρότερες υπομονάδες, την πληροφορικοποίηση και την αυτοματοποίηση της παραγωγής, είναι ακριβώς για αυτό το λόγο, γιατί ενώ μέχρι τώρα οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν σαφείς, σήμερα είναι ασαφείς, το ρίσκο και το ποσοστό σφάλματος πολύ μεγαλύτερο και έγκειται τελικά στο ποίος θα κατορθώσει να κάνει τους καλύτερους υπολογισμούς, αλλά εδώ υπεισέρχεται και ένας άλλος παράγοντας, οι επιμέρους παίκτες να μην παίζουν με ίσους όρους, και δεν είναι καθαρά ζήτημα κεφαλαιακού πλεονάσματος, ή ελλείμματος, ούτε ισχύος αλλά θέμα ανατροπής των όρων του παιχνιδιού κάποιος δηλαδή από τους παίκτες να παίζει με ζάρια πειραγμένα.
Εδώ το σημείο της ανάλυσης είναι πολύ κρίσιμο, καθώς πρέπει να λάβουμε υπ όψιν, τη συνολική δυναμική του συστήματος, το πως δηλαδή καταφέρνει και κρατά τις ισορροπίες και δεν έχει καταρρεύσει, εφόσον έχουν γίνει πλέον ξεκάθαρες οι αντιφάσεις και οι αντιθέσεις.
Δεν έχει καταρρεύσει, για το λόγο ότι από τη συνολική δυναμική και την αναπαραγωγή της φύσης του υπάρχουν οι εφεδρείες και τα οικονομικά αντισταθμίσματα και στην πραγματική αλλά και στην εικονική οικονομία, αλλά πόσο θα καταφέρνει ο καπιταλισμός να προβαίνει σε αυτή την διαδικασία; Μέχρι πότε θα μπαλώνει τις τρύπες που σε μεγάλο βαθμό καλύπτονται από την πολεμική βιομηχανία, με όλα τα παρακλάδια της και να ανακύπτει και το επιμέρους οικονομικό αντιστάθμισμα ;
Έχω προβεί σε ένα συνολικό ψυχογράφημα του καπιταλισμού ανάλογα με τις φάσεις εξέλιξης των μέσων παραγωγής, τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι περίπου τα εξής: Στην μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, έχουμε υλιστικό πυρήνα και τα πρώτα σημάδια της σχιζοειδούς προσωπικότητας, στη βιομηχανική επανάσταση, προ-ιδεαλιστική φύση και παραφροσύνη, στην εποχή του New Deal, καθαρά ιδεαλιστική φύση και διπολικότητα και τέλος σήμερα την εποχή του νεοφιλελευθερισμού και του αυτοματοποιήμενου τογιοτικού μοντέλου, τη μετά-ιδεαλιστική φύση και την εμφάνιση στοιχείων ενός δυναμικώς εξελισσόμενου αυτισμού.
Πάνω στην προσπάθεια αναπαραγωγής της μετά- ιδεαλιστικής φύσης του καπιταλισμού, προκύπτουν και οι ανάλογες αντιθέσεις και αντιφάσεις, πλέον αν αναλύσουμε τη δυναμική του συστήματος, καταλαβαίνουμε πως προσπαθεί να συνδυάζει τόσες πολλές εκφάνσεις που δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία αυτιστική προβολή του εαυτού του, αλλά παράλληλα αυτή η λεγόμενη ποικιλομορφία, τον οδηγεί και σε μία κρίση. Μία κρίση η οποία κατά πολλούς έχει ονομαστεί κρίση υπερσσυσώρευσης ή κρίση χρηματοπιστωτική και κρίση χρέους. Σε αυτό το κείμενο θα επιχειρήσω να δώσω μία εντελώς διαφορετική ερμηνεία της κρίσης με βάση τις αρχές της θεωρίας μου.
Οι δομικές κρίσεις του καπιταλισμού, είναι πάνω από όλα κρίσεις ταυτότητας, κρίσεις οι οποίες πηγάζουν απευθείας από τον μεταβαλλόμενο ανά εποχές πυρήνα του καπιταλισμού. Οι κρίσεις δεν προκύπτουν λόγω της αντίθεσης μεταξύ κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και της αναντίστοιχης συγκέντρωσης του πλούτου σε λίγα χέρια, ούτε από την αδυναμία ύπαρξης οικονομικών και εμπορικών ισοζυγίων ή πόσο μάλλον ομολογιακών ισοζυγίων. Η κρίση προέρχεται από μία γενικότερη αδυναμία πλήρους έκφρασης, της φύσης του καπιταλισμού, μία καταπεσμένη φύση η οποία δεν μπορεί να εκδηλωθεί, αλλά ποία είναι πράγματι τα αίτια αυτής της καταπίεσης;
Κύριο αίτιο είναι οι πεπερασμένες δράσεις, και οι πεπερασμένες δράσεις είναι κάτι που παλαιότερα λυνόταν με την επέκταση σε άλλες αγορές ή με την ανισομέρεια των των επιμέρους εθνικών οικονομιών, και μιλώ για τη σαφή επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στις χώρες της άπω ανατολής. Αλλά παρόλα αυτά οι πεπερασμένες δράσεις σίγουρα αποτελούν στοιχείο κρίσης του καπιταλισμού, αλλά σήμερα το εν λόγω αίτιο αποκτά περισσότερο ιστορικό χαρακτήρα, όχι ότι σήμερα δεν συμβαίνει αλλά σε ηπιότερο βαθμό, εφόσον σήμερα μπορούμε να μιλάμε για ένα χαοτικό πλέγμα κεφαλαίων και δράσεων.
Ο σύγχρονος αυτισμός του καπιταλισμού, οδηγεί σε ένα θεωρητικά ανεξάντλητο αριθμό δράσεων, μέσα στο χαοτικό πλέγμα του κεφαλαίου,αλλά λόγω του υπαρκτού αυτισμού, συμβαίνει μία εξής πολύ απλή διαδικασία. Οι δράσεις ενώ δυνητικά είναι άπειρες, ο εγκλεισμός, οδηγεί στην όλο και περισσότερο αναπροβολή των δράσεων, και ενώ οι δράσεις είναι όπως είπαμε δυνητικά άπειρες, ποσοτικά αποκτούν και μία διαφορετική πάλι ποσοτική διάσταση, οι δράσεις από άπειρες γίνονται τελικά πεπερασμένες και οι διέξοδοι όλο και λιγότερες. Και αυτό αποτελεί και το κύριο συστατικό της σημερινής κρίσης.
Η εικόνα που δίνει δηλαδή σήμερα ο καπιταλισμός, είναι η εικόνα ενός ιού του ίδιου είδους με περισσότερους του ενός οροτύπους. Αλλά ας επιστρέψουμε λίγο πίσω στην ανάλυσή μας. Η έκταση και το βάθος της κρίσης είναι μεγάλο καθότι σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό είχαμε την αναπαραγωγή της φύσης, της μετά-ιδεαλιστικής φύσης του καπιταλισμού, τα ομολογιακά και δανειακά παράγωγα της φύσης του καπιταλισμού, αυτοί οι δύο υλιστικοί του ή μάλλον άυλοι φαινότυποι, απέκτησαν μία μεταφορά στις πλατιές μάζες και το όλο εγχείρημα βασίζεται στην υλοποίηση των φαντασιώσεων που δημιουργεί το ίδιο το σύστημα, και για να μπορέσει να λειτουργήσει αναπαράγει όλο και περισσότερο τη φύση του. Άρα πέραν των δράσεων των τελικά πεπερασμένων δράσεων είναι και η αυτιστική προβολή των φαντασιώσεων, όσες πλασματικές ανάγκες και να προκύπτουν. Αλλά αυτός ο συνεχόμενος και δυναμικά εξελισσόμενος αυτισμός, δεν μπορεί πλέον να ευσταθήσει και είναι λογικό πως θα έχουμε και διάρρηξη των σχέσεων.
Σε διεθνές τώρα επίπεδο, παρατηρείται μία διασπορά αυλικότητας, η διασπορά αυτή, έχει καταφέρει και ενσωματώσει σε μεγάλο βαθμό και τα προτάγματα των διαθετικοτήτων, αλλά δεν είναι μόνο η ενσωμάτωση είναι και η διασπορά των εικονικών κεφαλαίων, χωρίς την αντίστοιχη διασπορά ύλης. Μία ακόμα σοβαρή αντίφαση που γεννά το ίδιο το σύστημα κατά την αναπαραγωγή της φύσης του, και φυσικά αποτελεί και αίτιο κρίσης του συστήματος.
Ένα σύστημα, βαθιά αυτιστικό και βαθιά υβριδικό, με μία παράλληλη ανακλητική μνήμη, άλλο κύριο στοιχείο του αυτισμού, και οι δράσεις του φαίνονται από την επαναφορά λογικών του κρατισμού, της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία, με τις ενέσεις ρευστότητας από το κρατικό ζεστό χρήμα προς τους μετόχους των τραπεζών, για την υποτιθέμενη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Στη ίδια λογική κινείται και η αριστερά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πανευρωπαϊκά. Σε λύσεις δηλαδή εντός του σάπιου και αντιφατικού συστήματος, σε προηγούμενο κείμενό μου μίλησα για κάποια βασικά πράγματα που πρέπει να αρχίσουν να αλλάζουν μέσα στα πλαίσια του συστήματος, γιατί θα σταθούν ως ο προπομπός της κοινωνίας της πραγματικής ισότητας και χειραφέτησης.
No comments:
Post a Comment